Lětuši dźeń maćeršćiny, kotryž so mjezynarodnje 21. februara swjeći, je cyle wosebity za hornjoserbsku rěč: Jako prěnja mjeńšinowa rěč w Němskej so wona do Bing-přełožowarja koncerna Microsoft integruje. Tam njemóža so serbske teksty potom jenož do němčiny, ale tež do wjace hač sto druhich rěčow přełožować – a nawopak. Přełožować hodźa so jednotliwe sady abo cyłe dokumenty, tež w druhich nałožowanjach Microsofta kaž Office365. Zakład twori KI-technologija („kumštna inteligenca“), kotraž wuknje z rěčnych datow. Čim bóle so system wužiwa, ćim lěpše budu wuslědki.
Hižo w lěće 2014 bě Rěčny centrum WITAJ Domowiny we wobłuku dalekubłanskeho zarjadowanja wot sobudźěłaćerjow Microsoft nastork dóstał, dwurěčny korpus z paralelnymi sadami w serbšćinje a němčinje nadźěłać. Poselstwo, zo budu tajke paralelne daty přichodnje zakład mnohich digitalnych nałožowanjow, je RCW přiwzał.
Dźěło na paralelnym korpusu zbudźi wosebity zajim IT-specialista, kotryž sam serbsce wuknje. Zhromadnje z RCW započa wón, mały korpus za přełožowanske eksperimenty wužiwać – z wuspěchom! Wot 2019 spěchuje Załožba za serbski lud wuwiwanje přełožowanskeho programa. W měrcu 2021 wozjewi so prěnja wersija „sotry“ – prěnjeho onlinepřełožowarja za hornjoserbšćinu a němčinu. Wědomostnje fundowane doporučenja k dalewuwiću přińdu wot prof. dr. Alexandera Frasera z Centruma za předźěłanje informacijow a rěče na Ludwiga Maximilianowej uniwersiće w Mnichowje (hlej artikl “Sorbisch verstehen”).
Microsoft chce wobchowanje małych rěčow spěchować. Zo bu hornjoserbšćina nětko tež do Bing-translatora přiwzata a z tym prěni raz wot jednoho z wulkich koncernow do přełožowanskeho poskitka integrowana, je wuslědk solidneho a wutrajneho teamoweho dźěła a tež angažementa Serbow samych.
